مدل‌سازی به طور كلی يعنی شبيه‌سازی يك محيط با اندازه‌های متفاوت و از محيط واقعی و احتمالا مواد و مصالحی متمايز از جنس مواد و مصالح محيط مدل شده.

در مدل‌سازی ابتدا اجزای محيط واقعی انتخاب شده و متناسب با هدف مورد نظر از مدل‌سازی خصوصياتی از هريك از اجزای واقعی انتزاع می‌شود، يعنی به ازای هزيك از اجزای محيط واقعی يك موجوديت تجريدی ساخته می‌شود و با برقراری ارتباطی مشابه با ارتباط اجزای واقعی، در ميان موجوديت‌های تجريدی، محيط واقعی مدل می‌شود.

برای روشن شدن مثالی می‌زنيم:

فرض كنيم قصد داشته باشيم در فاز طراحی يك اتومبيل ميزان موفقيت هوا در مقابل اتومبيل در حال حركت را بسنجيم يكی از راه‌ها برای انجام اين آزمايش، ساخت يك اتومبيل واقعی، راندن و سپس اندازه‌گيری مقاومت هوا می‌باشد كه انجام اينكار اگرچه ما را به هدف می‌رساند، ولی دارای هزينه بالاييست چرا كه بايستی ابتدا ماشين ساخته شود، سپس مورد آزمايش قرار گيرد.

در اين صورت اگر در آزمايش به نتيجه مورد نظر نرسيم، بايستی دوباره طراحی را تغيير داد، و پس از ساخت يك نمونه واقعی ديگر آزمايش را تكرار كنيم و اين روند آنقدر ادامه پيدا كند تا طراحی مناسب برای اتومبيلی با خصوصيات مورد نظر شكل گيرد.

می‌بينيم كه چنين روشی بسيار پرهزينه است و اين هزينه هم شامل هزينه‌های اقتصادی است و هم هزينه‌های زمانی، چون علاوه بر اين كه در هر مرحله آزمايش بايستی اتومبيل با صرف هزينه بالا ساخته شود، زمان ساخت آن نيز طول خواهد كشيد.

ولی متخصصان برای انجام چنين آزمايشی به مدل روی می‌آورند. يعنی يك جسم فيزيكی كوچك با خصوصيات آئروديناميكی لحاظ شده در طراحی اتومبيل، ساخته می‌شود و با قرار دادن آن در يك تونل باد، حركت اتومبيل در فضای واقعی را شبيه سازی می‌كنند و بدين طريق ميزان مقاومت هوا را می‌سنجند.

نكات مورد توجه در اين مدل‌سازی، يكی اندازه مدل و ديگری خصوصيات آن می‌باشد. مدل بسيار ساده و كوچك می‌باشد و از طرفی تنها خصوصيت آئروديناميكی اتومبيل در مدل لحاظ می‌شود.

چرا كه هدف ما از مدل‌سازی تنها بررسی خصوصيات آئروديناميكی اتومبيل است و مدل الزاماً نبايستی از جنبه‌های ديگر، شباهتی به اتومبيل واقعی داشته باشد.

مثلا در ساخت چنين مدلی به هيچ‌وجه به استحكام اجزا و يا زيبايی مدل توجه نمی‌شود چون بررسی چنين خصوصياتی خارج از هدف اين مدلسازی خاص است.

مثال بالاتنها يك جنبه از مدل‌سازی را بيان می‌كند و آن جنبه شناختExploration می‌باشد. يعنی در مدلسازی‌های مشابه مدل‌سازی فوق‌الذكر، هدف از مدل‌سازی تنها شناخت محيط مورد مدل می‌باشد. يك جنبه ديگر از مدل‌سازی تبيين (specitication) می‌باشد.

يعنی گاه برای معرفی و ارائه خصوصيات يك موجوديت واقعی يك مدل از آن ارائه می‌شود. نقشه جغرافيايی مثال خوبی است كه اين جنبه از مدل‌سازی را مورد نظر دارد.

پس می‌توان گفت كه هدف از مدل‌سازی دو چيز می‌باشد:

الف)شناخت(exploration)

ب)تبيين(specification)

كه بر اساس تعريف مسئله، مدل‌سازی يكی يا هردو هدف را در نظر می‌گيرد.

نكته ديگری كه بايستی در مدل‌سازی توجه كرد، روش (methodo logy) ساخت يك مدل می‌باشد. در بعضی موارد مدل چيز بسيار ساده‌ای است و به راحتی ساخته می‌شود. ولی در بعضی از موارد مدل خود بسيار پيچيده می‌باشد هر چند از نظر منطقی غيرممكن می‌نمايد ولی می‌توان ادعا كرد كه در بعضی موارد مدل پيچيده‌تر از موجوديت واقعی است. زمينه‌ای كه اين ادعا را در آن مصداق فراوان دارد، نرم‌افزار می‌باشد.

بنابراين در شاخه‌ای از مهندسی كه مدل‌سازی حائز اهميت فراوان می‌باشد قطعا روش‌های استانداردی برای ساختن مدل وجود دارد. در نرم‌افزار، روش‌های توليد نرم‌افزار مانند SSAPM ,RUP,USDP, در واقع روش‌های مدل‌سازی می‌باشند.

هر روش مدل‌سازی طبيعتا نيازمند مصالحی برای ساخت مدل می‌باشد كه در روش‌های مدل‌سازی نرم‌افزاری مصالح لازم برای توليد مدل، زبان‌های مدل‌سازی می‌باشند.

آدرس: بزرگراه فتح-میدان شیرپاستوریزه -خیابان فتح – فتح یازدهم – گلبن هشتم – پلاک 7